Płaca minimalna stanowi jeden z kluczowych elementów polityki płacowej państwa. Jej podstawową funkcją jest zagwarantowanie pracownikom minimalnego poziomu wynagrodzenia – zarówno osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, jak i wykonującym obowiązki w ramach umów cywilnoprawnych.
Wysokość płacy minimalnej, ustalana z wyprzedzeniem na kolejny rok, jest przedmiotem szerokiej debaty wśród pracowników, pracodawców, ekspertów rynku pracy oraz związków zawodowych.
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie zostało podniesione jednorazowo i wynosi 4 666,00 zł brutto miesięcznie dla osób zatrudnionych na umowie o pracę oraz 30,50 zł brutto za godzinę w przypadku umów zlecenia.
Jak zatem będą kształtować się stawki w 2026 roku? I jakie konsekwencje przyniosą zmiany, które wejdą życie od 1 stycznia 2026 r.?
Mechanizm ustalania minimalnego wynagrodzenia
Zgodnie z Ustawą z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, coroczna procedura ustalania stawki minimalnej rozpoczyna się w Radzie Dialogu Społecznego (RDS). Celem podejmowanych negocjacji jest osiągnięcie kompromisu między ochroną realnej wartości wynagrodzeń a możliwościami finansowymi pracodawców.
Rząd wyszedł z propozycją, by od 1 stycznia 2026 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 4 806,00 zł brutto, zaś stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych – 31,40 zł brutto.
Negocjacje w sprawie płacy minimalnej na 2026 rok i rozstrzygnięcie Rady Ministrów
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) negatywnie oceniło rządową propozycję dotyczącą wysokości minimalnego wynagrodzenia na 2026 rok. Zdaniem Związku, płaca minimalna powinna wynosić co najmniej 5 015,00 zł brutto, co oznaczałoby wzrost o 7,48% w stosunku do obowiązującej w 2025 roku kwoty. Taki poziom – jak podkreśla OPZZ – pozwoliłby utrzymać relację płacy minimalnej do przeciętnego wynagrodzenia na poziomie 52,7%, czyli zbliżonym do obecnego.
W ocenie OPZZ zaproponowana przez rząd kwota 4 806,00 zł brutto jest niewystarczająca z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia. Zmiana o jedynie 3% – jak wskazuje Związek – nie zapewni realnego wzrostu wynagrodzeń, zwłaszcza że prognozowana inflacja na 2026 rok wynosi właśnie 3,0%.
Ostatecznie Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie z dnia 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 roku. Zgodnie z jego treścią:
- 4 806,00 zł brutto – wynagrodzenie minimalne miesięczne,
- 31,40 zł brutto – minimalna stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych.
Rząd uzasadnił swoją decyzję potrzebą ochrony mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, które najczęściej zatrudniają pracowników otrzymujących wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej i najsilniej odczuwają wzrost kosztów pracy.
Główne czynniki wpływające na ustalenie płacy minimalnej
Wysokość płacy minimalnej nie jest ustalana przypadkowo. Rząd, określając jej poziom, kieruje się szeregiem wskaźników ekonomicznych, założeń budżetowych oraz rekomendacji Unii Europejskiej.
Do najważniejszych czynników branych pod uwagę przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia należą:
- Prognozowana inflacja – podstawowym założeniem jest zapewnienie, aby płaca minimalna wzrosła co najmniej o wartość prognozowanej inflacji. W przypadku prognoz na 2026 rok wynosi ona ok. 3,2%, dlatego zaproponowany wzrost płacy minimalnej oscyluje właśnie wokół 3%,
- Wysokość przeciętnego wynagrodzenia – zgodnie z zaleceniami i dyrektywami Unii Europejskiej relacja pomiędzy płacą minimalną a przeciętnym wynagrodzeniem powinna kształtować się na poziomie ok. 50%. Przy prognozowanym przeciętnym wynagrodzeniu 9 420,00 zł w 2026 r., ustalona kwota 4 806,00 zł mieści się w tym przedziale,
- Sytuacja gospodarcza i stan finansów publicznych – przy ustalaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia rząd analizuje m.in. poziom bezrobocia, stabilność budżetu państwa oraz wpływ zmian na mikro- i małe przedsiębiorstwa, które są najbardziej wrażliwe na wzrost kosztów pracy.
Ostateczna wysokość płacy minimalnej stanowi zatem kompromis między potrzebami pracowników a możliwościami finansowymi pracodawców, będąc wynikiem zarówno czynników ekonomicznych, jak i społecznych oraz politycznych
Skutki wzrostu płacy minimalnej dla pracodawców i rynku pracy
Wzrost minimalnego wynagrodzenia wpływa nie tylko na osoby otrzymujące najniższe stawki, lecz także na całą strukturę płac w przedsiębiorstwach. Zmiana ta pociąga za sobą szereg konsekwencji organizacyjnych i finansowych, w tym:
- Wyższe składki ZUS i całkowity koszt zatrudnienia – szczególnie w przypadku pracowników otrzymujących wynagrodzenie minimalne lub zbliżone do niego. Może to skłonić przedsiębiorców do automatyzacji procesów, ograniczenia zatrudnienia lub poszukiwania oszczędności w innych obszarach (np. w zakresie szkoleń czy benefitów pozapłacowych),
- Konieczność aneksowania umów o pracę i umów cywilnoprawnych, aby zapewniały co najmniej nową wysokość minimalnego wynagrodzenia,
- Aktualizację budżetu płacowego oraz ewentualną korektę widełek wynagrodzeń, by zachować motywującą relację między płacami pracowników o różnym zakresie obowiązków i kompetencjach,
- Potencjalny wzrost cen towarów i usług, wynikający z przenoszenia rosnących kosztów zatrudnienia na odbiorców końcowych.
W efekcie podwyżka płacy minimalnej stanowi nie tylko istotne wsparcie dla pracowników, ale także wyzwanie dla pracodawców, którzy muszą dostosować swoje budżety i strategie wynagradzania do nowych realiów ekonomicznych.
Podsumowanie
Chociaż wzrost wynagrodzenia minimalnego w 2026 r. jest stosunkowo niewielki, nadal jest istotnym sygnałem dla rynku pracy i budżetów firm. Dla pracodawców oznacza konieczność przeliczenia kosztów zatrudnienia, weryfikacji umów czy dostosowania polityki płacowej.
Warto już teraz zaplanować budżet wynagrodzeń na 2026 r. oraz przygotować się w obszarze kadrowo-płacowym na zmiany, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.