Podatek u źródła (ang. Withholding Tax, dalej: WHT) to istotne zagadnienie w międzynarodowym obrocie gospodarczym, które polskie przedsiębiorstwa współpracujące z zagranicznymi kontrahentami muszą dobrze rozumieć. Choć z pozoru może wydawać się skomplikowany, jego zasady są precyzyjnie określone w polskim prawie podatkowym. W niniejszym artykule wyjaśnimy, na czym polega WHT, jakie rodzaje płatności obejmuje oraz jak korzystając z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania można uniknąć jego naliczenia.
Co to jest podatek u źródła?
Podatek u źródła to rodzaj podatku, który jest pobierany przy dokonywaniu płatności transgranicznych na rzecz zagranicznych podmiotów. Dotyczy on m.in. wynagrodzeń za usługi niematerialne, opłat licencyjnych, odsetek oraz dywidend. W praktyce oznacza to, że gdy polska firma wypłaca należność zagranicznemu kontrahentowi, powinna – jako płatnik – pobrać odpowiedni podatek u źródła i odprowadzić go do polskiego urzędu skarbowego. Ostatecznym podatnikiem pozostaje zagraniczny odbiorca tej płatności.
Z kolei w sytuacji odwrotnej – gdy polski podatnik (np. firma) sprzedaje licencję, świadczy usługi niematerialne lub otrzymuje odsetki czy dywidendy od kontrahenta z innego kraju – wówczas to zagraniczny podmiot może być zobowiązany do pobrania podatku u źródła zgodnie z lokalnymi przepisami podatkowymi. Oznacza to, że polska firma może otrzymać kwotę pomniejszoną o podatek potrącony za granicą.
Jakie usługi podlegają opodatkowaniu u źródła?
Podatek u źródła obejmuje różne kategorie dochodów osiąganych przez zagraniczne podmioty z tytułu płatności dokonywanych przez polskich rezydentów podatkowych. Stawka podatku zależy od rodzaju płatności i wynosi:
- 10 % – ma zastosowanie do opłat za transport ładunków i pasażerów wykonywany przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi morskiej lub powietrznej, pod warunkiem że transport odbywa się na terytorium Polski.
- 20 % – dotyczy m.in.:
- odsetek od pożyczek i kredytów,
- należności licencyjnych i z tytułu praw autorskich,
- opłat za korzystanie z wynalazków, znaków towarowych, wzorów użytkowych czy tajemnic produkcyjnych (know-how),
- usług niematerialnych, takich jak doradztwo, księgowość, usługi prawne, reklamowe, zarządzanie czy kontrola,
- usług związanych z organizacją wydarzeń artystycznych, rozrywkowych i sportowych.
- 19 % – stosuje się do dywidend wypłacanych przez polskie spółki na rzecz zagranicznych udziałowców lub akcjonariuszy.
Jak można uniknąć podatku u źródła?
Istnieją sytuacje, w których można uniknąć obowiązku zapłaty podatku u źródła (WHT). Kluczowe znaczenie mają międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), które Polska zawarła z wieloma krajami. Aby skorzystać z preferencyjnych stawek lub całkowitego zwolnienia, płatnik musi posiadać certyfikat rezydencji podatkowej zagranicznego kontrahenta i przechowywać go – gotowy do okazania na żądanie organu podatkowego. Polski podatnik może też uzyskać swój własny certyfikat rezydencji (formularz CFR‑1) od właściwego urzędu skarbowego.
Z drugiej strony istnieje możliwość odliczenia od swojego zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego podatku WHT zapłaconego w innym Państwie, na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zmiany w przepisach dotyczących podatku u źródła
Od 1 stycznia 2022 r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie podatku u źródła (WHT), które wprowadzają dodatkowe obowiązki dla polskich firm dokonujących płatności na rzecz zagranicznych kontrahentów. Zmiany te dotyczą przede wszystkim tzw. mechanizmu „pay and refund”, który ma zastosowanie, gdy roczna suma płatności pasywnych (np. z tytułu odsetek, dywidend czy należności licencyjnych) na rzecz danego kontrahenta przekroczy 2 000 000 zł. Po przekroczeniu tego progu płatnik ma obowiązek pobrać podatek u źródła według ustawowej stawki (np. 19% lub 20%), a ewentualne zastosowanie zwolnienia lub preferencyjnej stawki może nastąpić dopiero po spełnieniu określonych warunków. Aby uniknąć poboru podatku, konieczne jest złożenie stosownego oświadczenia o spełnieniu warunków formalnych (formularz WH-OSC lub WH-OSP), lub uzyskanie opinii o stosowaniu zwolnienia wydanej przez Krajową Administrację Skarbową.
Podsumowanie
Podatek u źródła (WHT) to istotny element polskiego systemu podatkowego, którego celem jest opodatkowanie dochodów osiąganych przez zagraniczne podmioty z tytułu działalności prowadzonej na terytorium Polski. Choć jego naliczenie może wiązać się z dodatkowymi obowiązkami formalnymi po stronie polskich firm, istnieją przewidziane w przepisach mechanizmy umożliwiające zastosowanie obniżonych stawek lub całkowite zwolnienie z podatku – pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Kluczowe znaczenie ma tu prawidłowa identyfikacja kontrahenta, uzyskanie ważnego certyfikatu jego rezydencji podatkowej oraz dochowanie należytej staranności przy ocenie możliwości zastosowania preferencji podatkowych. Znajomość przepisów dotyczących WHT oraz ich właściwe stosowanie pozwala ograniczyć ryzyko podatkowe i zabezpieczyć interesy firmy w przypadku ewentualnej kontroli skarbowej.